GENEL OLARAK KÜLTÜR: TERMİNOLOJİ
Coşkun Can Aktan & Hasan Tutar
Kültür, sosyal bilimler içerisine dahil edilebilecek tüm disiplinleri yakından
ilgilendiren bir konudur. Sosyal bilimlerin bu önemli, bir o kadar da karmaşık
kavramının ne anlama geldiğini tespit etmek neredeyse imkansızdır. Buna rağmen,
kültür kavramı için yapılan tanımların her biri, kavramın anlamı konusunda ortak
bir anlayışın oluşmasını olanaklı kılmakta ve kültür kavramının öğeleri esas
alınarak bir senteze ulaşmak mümkün olabilmektedir. Kültür üzerine yapılan
tanımlar; genellikle, insan gruplarının üretimlerini de içeren belli başlı
kazanımlarını, deneyimlerini, tarihi süreç içerisinde geliştirdikleri
sembolleri, kuşaktan kuşağa aktarılan davranış kalıplarını içermektedir.
Kültür kelimesi, Latincedeki cultura
veya colere fiilinden gelmektedir. Klasik Latincede bu fiil bakmak
veya yetiştirmek anlamına gelmektedir. Tarımsal anlamda ekip biçmek,
toprağı işlemek ve ürün yetiştirmek anlamına gelir (Eroğlu, 1993:111; Jarry &
Jarry, 1991; Hoult, 1969.) Kavramın kökeni ve sözcük anlamı bir yana, kültür
kavramı insan tecrübesi ve onun yaşam tarzı anlamına gelir.
Kültür kavramı ansiklopedik sözlük Larausse
içerisinde şu şekilde tanımlanmaktadır:Kültür, bir toplumda geçerli olan ve
gelenek halinde devam eden, her türlü duygu, düşünce, dil, sanat, yaşayış
unsurlarının tümü, belli bir konuda edinilmiş, geniş ve sistemli bilgidir."
Laraussenin yaptığı kültür tanımı, kavramın unsurları arasında yer alan;
gelenek, duygu, düşünce, bilgi ve dil, onun soyut yönünü, sanat somut
yönünü, yaşayış biçimi ise somut ve soyut yönünü ifade etmektedir.
Kültür, en geniş anlamıyla insanoğlunun doğada değişim yaratarak ortaya
çıkardığı, her türlü fiziksel ve düşünsel birikimi içerir. Bu yönüyle insanın
gündelik deneyiminde ortaya koyduğu her tür somut ve soyut tecrübesi, kültür
kavramı içinde değerlendirilebilir.
Kültür kavramı antropolojideki teknik anlamıyla İngilizcede ilk kez 1865
yılında E.B.Taylor tarafından kullanılmış, sistematik olarak tanımlanmış ve yine
Taylor tarafından temel bir kavram haline getirilmiştir.
Taylora göre kültür; toplumun üyesi olarak,
insanın öğrendiği, edindiği bilgi, sanat, gelenek-görenek ve benzeri yetenek,
beceri ve alışkanlıkları içine alan karmaşık bir bütündür
(Güvenç,1996:273). Taylorun tanımında kültürün öğrenilen bir değer, üst
kuşaklardan devralınan bir miras olduğu vurgulanmaktadır. Kültür tanımlarını
incelediğimiz zaman, üç ortak yönün varlığına tanık olmaktayız: Kültür üst
kuşaklardan miras olarak devralınır, miras yaşanır ve sonraki
kuşaklara yine bir miras olarak devredilir.
.......
Bilim disiplinleri içinde kültür, en geniş anlamına sosyolojik çerçevede
ulaşmaktadır ve buradaki anlamıyla kültür, bir yaşam biçimidir.
Sosyolojik anlamda kültür, bir toplumun kendini kural ve normlarla ifade etme
tarzıdır. Bu anlamda kültür, toplumların gündelik deneyimlerini ortaya koyarken
tutumları ve davranışlarının, kısaca yapıp ettiklerinin bir toplamı anlamına
gelmektedir. Kültür bu yönüyle toplumların ve o topluma ait bireylerin
yedikleri, içtikleri, yazdıkları/okudukları, sevindikleri, sevdikleri, öfke ve
hasret duydukları tüm faktörlerin toplamıdır.
Farklı Perspektiflerden Kültür Kavramı
Çalışmanın devamı için orijinal kaynağa
müraacat ediniz...
Coşkun Can Aktan & Hasan Tutar, " Bir Sosyal Sermaye Olarak Kültür",
Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi. 2007.
|