TOPLAM KATILIM YÖNETİMİ VE SİNERJİK YÖNETİM
Prof.Dr.C.C.Aktan
Toplam Katılım Yönetimi, organizasyondaki tüm çalışanların yönetime aktif olarak katıldıkları bir yönetim anlayışını ifade etmektedir. Toplam katılım yönetiminde başlıca şu unsurlar önem taşımaktadır:
Yerinden yönetim (adem-i merkeziyetçi yönetim), çalışanların yönetimde daha aktif olarak söz sahibi oldukları bir yönetim yapısını ifade eder. Tüm güç ve yetkilerin merkezde toplandığı bir organizasyondan farklı olarak adem-i merkeziyetçi bir organizasyonda çalışanlar sorunları çok daha kolay çözümlerler.
Ekip çalışması, bir diğer toplam katılım yönetimi tekniğidir. Organizasyonda çeşitli çalışma grupları oluşturularak çalışanların yönetime katılmaları sağlanabilir.
Yetki ve sorumluluk devri de toplam katılım yönetiminin temel unsurlarından birisidir. Esasen, adem-i merkeziyetçi bir organizasyon yapısı ile belirli ölçüde yetki ve sorumluluklar alt kademelere devredilmiş olur. Bunun dışında organizasyona bağlı birimler ya da bölümler arasında mutlaka görev ve hizmet paylaşımının yapılması son derece önem taşımaktadır.
Bir organizasyonda sadece görev ve yetki paylaşımının değil, aynı zamanda kazanç paylaşımının da yapılması önem taşır. Organizasyon çalışanlarının emeklerinin karşılığında ücret, maaş ödenmesi dışında işletmenin elde ettiği kazanca belirli ölçüler ve kriterler çerçevesinde iştirak ettirilmesi son derece önemli bir motivasyon aracı olmaktadır. Kazanç paylaşımı neticesinde, çalışanlar organizasyonu daha fazla sahiplenirler.
Toplam katılım yönetimi tekniklerinden bir diğeri de iletişimdir. İletişimin güçlü olduğu şirketlerde yönetici ve çalışanların problemleri birlikte teşhis etmeleri ve problemlere birlikte çözüm aramaları sözkonusu olur. Organizasyonda yöneticilerin çalışanlarla yüzyüze görüşmeler yapmaları, ayın belirli günlerinde toplantılar düzenlemeleri ve ekip çalışmasına daha fazla önem vermeleri sayesinde organizasyonda iletişim güçlenir.
Bilgi paylaşımı da toplam katılım yönetimi tekniklerinden birisidir. Organizasyonda mevcut bilgilerin mutlaka tüm organizasyon çalışanları tarafından paylaşılması önem taşımaktadır. Bilgi paylaşımı, organizasyonda katılımı ve iletişimi güçlendiren uygulamalardan birisidir.
Geribildirim adı verilen teknik de organizasyonda katılımcı yönetim felsefesinin uygulandığını gösteren tekniklerden bir diğeridir.
Buraya kadarki açıklamalarımızda toplam katılım yönetiminin temel unsurlarını özetlemiş bulunuyoruz. Şimdi, geleneksel yönetime katılım teknikleri ile yeni yönetim anlayışındaki katılım tekniklerinden birisi olan çalışma gruplarını bir arada değerlendirmeye çalışalım.
Önemle belirtelim ki, geleneksel organizasyonlarda başlıca yönetime katılım teknikleri arasında bilgi paylaşımı, anketler, geri bildirim, öneri sistemleri ve benzeri uygulamalar yapılarak çalışanların yönetime katılımları sağlanmaya çalışılır. Örneğin, organizasyonda toplantılar, seminerler düzenleyerek; duyuruları ilan panolarına asarak, bülten yayınlayarak, yüz yüze görüşmeler yaparak vb. yöntemlerle “bilgi paylaşımı” sağlanabilir. Bunun yanısıra, çalışanların yönetim ve yöneticiler hakkındaki görüşlerini belirlemek için anketler düzenlenebilir. Bunun dışında çeşitli öneri sistemleri ile organizasyon çalışanlarının yönetimle ilgili dilek ve şikayetleri tespit edilebilir.
Yukarıdaki uygulamalara ilaveten çağdaş organizasyonlarda “çalışma grupları” oluşturulması ve organizasyon üyelerinin bu çalışma gruplarında aktif olarak görev almaları çok büyük önem taşımaktadır. Organizasyonda başlıca aşağıdaki türde çalışma grupları oluşturularak çalışanların yönetime aktif olarak katılımı sağlanabilir.
Görev grupları (task groups): İşletmede belirli görevleri yürütmek üzere oluşturulmuş resmi olmayan gönüllü küçük çalışma gruplarıdır. Örneğin; Organizasyonda Öneri Geliştirme Grupları, Sıfır Hata Çalışma Grubu, İş Güvenliği Grupları, Verimlilik Geliştirme Çalışma Grubu vs. ekipler oluşturulabilir.
İş zenginleştirme: İşde monotonluğu azaltmak ve çalışanları daha aktif olarak yönetime dahil etmek için çalışanlara bilgi ve beceri kazandırma faaliyetleri sunulabilir.
Kalite çemberleri,
Kendi-kendini yöneten takımlar,
Fonksiyonel çalışma grupları,
Fonksiyonlararası çalışma grupları,