Kurumsal Kültür

WWW.CANAKTAN.ORG

KURUM KÜLTÜRÜNÜN ETKİLERİ

COŞKUN CAN AKTAN & HASAN TUTAR

Kurum kültürü farklı inanç, anlayış ve bilgi düzeylerini bir düzlemde buluşturduğu için kurumsal yaratıcılığa katkı sağlar. Farklılık yaratıcılık için gerekli, ancak tek başına yeterli olmayan bir unsurdur. Kurumsal yaratıcılığın olabilmesi için çalışanların düşüncelerinin diğer kurumsal araç ve unsurlarla güvenilir bir ortamda bir araya getirilmesi gerekir. Kurum kültürü kurumsal imkânları bir araya getirmede ve kurumsal sinerji oluşturmak için elverişli bir düzlem sağlamak gibi bir etkiye sahiptir.  

Kurum kültürü, organizasyonların rekabet avantajı kazanmalarında önemli bir rol oynar. Kurum kültürü, kurumsal amaçların, stratejilerin ve politikaların oluşmasında önemli bir etkiye sahip olduğu gibi, organizasyonel performans üzerinde olumlu etkiler ortaya çıkarır. [1]

Kurum kültürünün çok önemli bir etkisi de çevresel belirsizliklere karşı bir filtre rolü oynaması, belirsizlikleri azaltması veya en azından etkilerini hafifletmesidir. Birey çevreden gelebilecek tehdit veya tehlikelerin önemli veya önemsiz olduğunu düşünmeden korku veya endişeye kapılabilir. Kültür sayesinde birey görevlerini, hedeflerini, amaçlarını ve bunlara ulaştıracak araçları ve bunlar arasındaki ilişkileri bildiği zaman, kendine yönelen uyarı ve tehditleri filtre eder ve başa çıkmak için varsayımlar geliştirir.

Kurum kültürü, kurumda tüm kurumsal unsurları harekete geçiren “sosyal enerji” kaynağıdır. Kurumsal kültür, biçimsel kurallar ile gerçekte var olan tutum ve davranışlar arasındaki boşluğu doldurur. Kurum kültürü sayesinde çalışanlar, kurumsal ilişkiler ve kurumsal sistemin işleyişi hakkında bilgi sahibi olurlar. Kurum kültürü, tüm karar sistem ve mekanizmaları ile çalışanların iş görme arzularını ve iş verimlerini olumlu yönde etkiler. 

Kurum kültürü, kurum çalışanlarını birbirleriyle ve kurumlarıyla bütünleştirici bir etkiye sahiptir. Kurumların beşeri kaynakları ve yaşamsal unsuları olan insanlar, değişik inanç ve değerleriyle, kısaca “kültür”leri ile kuruma gelir, kabul görür ve çalışırlar. Kurum kültürü çalışanların inanç ve değerlerini yaşayacakları bir ortam sağlar ve bu sayede kurumsal amaçların gerçekleştirilmesi konusunda çalışanları isteklendirici bir etkiye sahiptir.

Kurum kültürü, farklı değer ve inançlarla kuruma gelen çalışanların söz konusu farklılıklarını ortak değerler düzleminde birleştirir. Kültürün bu birleştirici etkisi kurumsal sinerjinin en önemli kaynağıdır. Kurum kültürü, çalışanların karara katılımlarını teşvik edici bir etkiye sahiptir (Gordon, 1996:471).

Kurum kültürü kurumda çalışanlar için bir anlam yaratır. Çalışanlar bu anlam sayesinde kurumda sadece fizyolojik ihtiyaçlarını karşılamak için bulunmadıklarının farkına varırlar. Kurumlarının onların sosyal ve bireysel ihtiyaçlarını karşılayan bir ortam sunduğunun bilinci kurum kültürü sayesinde kazanılır.

Kurumlarda davranışları düzenleyen normlar, kurum kültürünün unsurlarıdırlar. Kurumsal kültür sayesinde normların kurumsallaşması sağlanır. Kurumsal norm ve kurallar, kurumda oyunun kurallarını gösterdiği için, belirsizliği ortadan kaldırır ve çalışanlara güven sağlar. Kurum kültürünün unsurları olan formel ve informel kurallar, kurumsal sistemin daha etkin olmasını sağlar.

Kurum kültürü, kurumda etik dışı davranış ve eylemleri sınırlar ve kolayca su yüzüne çıkmasını sağlar. Bu yönüyle kurum kültürü soyut bir kurumsal denetim mekanizmasıdır. Kurum kültürü, çalışanların birbirlerine destek ve yardımcı olmalarını sağlar ve kurumsal vatandaşlık davranışını güçlendirir.

Kurum kültürünün kurumsal yapıya önemli bir etkisi, düşük kontrol gereğini sağlamasıdır. İçselleştirilmiş bir kurum kültürü çalışanlarının “öz yönetim” yeteneklerini güçlendirir. Çalışanlar kurumsal norm ve kuralların ötesine geçerek ekstra rol davranışları gösterirler.

Son olarak kurumsal kültür, kurumlarda davranışların sınırlarını belirleyerek kurumsal tatmin sağlar, kurumsal çıkarlarla, bireysel çıkarlar arasındaki dengenin korunmasını sağlar.  Çalışanların her tür tutum ve davranışlarına uygun standartlar sağlar. Güçlü bir kurum kültürü, davranışsal tutarlılığı arttırır.


 

[1] Kurum kültürü ile organizasyonel performans arasındak ilişki için bkz: Denison, 1990 ; Sadri & Lees, 2001; Kotter  & Heskett 1992; Siehl &  Martin 1990; Flamholtz, 2001;Dedehayır, 2000.

 

 

                                                              © COPYRIGHT 2006, C.C.Aktan

Tüm hakları saklıdır. Bu web sayfasında Coşkun Can Aktan'ın editörlüğünü yaptığı  Kurumsal Kültür (Ankara: SPK Yayını, 2006) adlı kitabın bir kısmı yeralmaktadır. Bu web sayfasındaki bilgilerden yararlanıldığında bilimsel araştırma etik ilkeleri gereğince kaynak gösterilmesi gerekir.  Bu web sayfasındaki metinlerin tamamı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası hükümleri gereğince yazılı izin alınmaksızın hiç bir şekilde kullanılamaz.