A) TİCARİ İŞLETMEDE TESLİM / EX
WORKS (EXW) "Ex works" satıcının malları
işletmesinde (fabrika,depo v.s.) alıcı emrine hazır tutmakla teslim
yükümlülüğünü yerine getirdiği anlamındadır. Satıcı, aksi
kararlaştırılmadıkça malın alıcı tarafından sağlanan bir araca yüklenmesinden
yada malların ihraç gümrüğünden geçirilmesinden sorumlu değildir. Alıcı bu
noktadan itibaren varış yerine değin , malın taşınması ile ilgili tüm gider ve
risklerin yükümlülüğünü taşır. Bu terim tüm satış şekilleri içinde satıcı
için en az yükümlülüğü ihtiva eden bir satış şeklidir.
Bu teslim şeklinde sözleşmede belirtilen satış bedeline yalnızca
ambalajlanmış mal bedeli dahildir. Yani teslim tarihinden itibaren her türlü nakliye,
yükleme, boşaltma ve sigorta masrafları alıcı tarafından ödenmektedir.
B) TAŞIYICIYA TESLİM / FREE CARRIER (FCA)
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ihraç
gümrüğünden geçirilip, alıcı tarafından belirlenen taşıyıcıya, belirlenen yer
yada noktada teslimi ile son bulur.
Eğer alıcı tarafından kesin bir teslim yeri belirtilmemişse, satıcı
taşıyanın malları teslim alacağı yer civarında bir yer belirleyebilir. Ticari
uygulamalar taşıyıcı ile sözleşme yapılabilmesi için satısının yardımını
gerektirirse (Örneğin demir ve hava yolu taşımacılığında) satıcı riziko ve
masraflar alıcıya ait olmak üzere hareket edebilir.
C) GEMİ DOĞURULTUSUNDA TESLİM / FREE ALONGSIDE SHIP
(FAS)
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, belirlenen limanda
malların gemi doğrultusunda rıhtım veya mavnaya konmasıyla sona erer. Bu da, bu andan
itibaren, malla ilgili tüm gider, yitik veya hasar rizikolarının alıcı tarafından
üstlenilmesi anlamındadır. Malın yükleme, boşaltma , nakliye ve sigorta masrafları
alıcı tarafından ödenir. FAS'da sözleşmede belirtilen satış bedeline hem mal
bedeli, hem de rıhtıma kadar yapılan nakliye ücreti dahildir.
Bu terim, alıcının ihraç için malları gümrükten çekmesi gerektiğini
belirtir. Alıcı doğrudan yada dolaylı olarakj ihraç işlemlerini yerine
getirmeyecekse kullanılmamalıdır.
Bu terim yalnızca deniz veya içsu taşımacılığında kullanılır.
D) GEMİ BORDASINDA TESLİM / FREE ON BOARD (FOB)
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü belirlenen yükleme
limanında mallar gemi küpeştesini açtığı andan itibaren yerine getirilmiş olur.
Mallarla ilgili tüm gider yitik veya hasar rizikoları bu noktadan itibaren alıcı
tarafından üstlenilir. Eğer gemi küpeştesi pratikte birşey ifade etmiyorsa
(örneğin roll-on/roll-off veya konteyner taşımacılığında olduğu gibi) FCA
teriminin kulanılması daha doğru olur.
E) MAL BEDELİ veya NAVLUN / COST AND FREIGHT( CFR)
Bu terim ile satıcı belirlenen varış limanına malı gönderebilmek için
gerekli tüm giderleri ve navlunu ödemek zorundadır. Ancak malla ilgili yitik bir hasar
rizikoları ile giderlerde görülebilecek artış, yükleme limanında malların gemi
küpeştesini geçmesi anından itibaren satıcıdan alıcıya devredilmiş olur.
CFR terimi satıcının ihraç için malları gümrükten geçirmesi
gerektiğini belirtir.
F) MAL BEDELİ, SİGORTA ve NAVLUN / COST, INSURANCE AND
FREIGHT (CIF)
Bu terim ile satıcı CFR'deki yükümlülüklerine aynen sahiptir. Ancak ek
olarak, malların taşınması sırasında yitik veya hasar rizikosuna karşı deniz
sigortası temin etmek durumundadır. Satıcı sigorta sözleşmesini yapar ve sigorta
primini öder. Alıcı bu terim ile satıcının sigortada sadece minimum kuvertür temin
etme yükümlülüğü bulunduğunu bilmelidir.
Bu terim satıcının ihraç için malları gümrükten geçirmesi gerektiğini
belirtir. Bu terim sadece deniz ve iç su taşımacılığında kullanılır. Eğer gemi
küpeştesi pratikte birşey ifade etmiyorsa CIP terimini kullanmak daha uygun olur.
G) TAŞIMA ÜCRETİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / CARRIAGE
PAID TO (CPT)
Bu terim satıcının, malın kararlaştırılan varış yerine kadar
taşınması için gerekli navlunu çdediği anlamına gelir. Malın yitik ve hasarına
ait rizikolarla birlikte taşıyıcıya teslimden itibaren doğabilecek ek masraflar,
malların taşıyıcının nezaretine verilmesinden itibaren satıcıdan alıcıya geçer.
Taşıyıcı bir taşıma sözleşmesinde demir, kara, deniz, hava, içsu
taşımacılığı yada bunların birleşmesi sonucu ortaya çıkan taşımacılık
işlemini üstlenen kimsedir.
H) TAŞIMA ÜCRETİ ve SİGORTA ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM
/ CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO (CIP)
Bu terim ile satıcı CPT'deki yükümlülüklerine aynen sahiptir. Ancak ek
olarak malların taşınması sırasında yitik veya hasar rizikosuna arşı kargo
sigortası temin etmek durumundadır.
Satıcı sigorta sözleşmesini yapar ve sigorta primini öder .
I) SINIRDA TESLİM / DELIVERED AT FRONTIER (DAF)
Bu terim satıcının teslim yükümlülüğünün, malların ihraç için
gümrükten geçirilip, sınırda belirlenen yer yada noktada ancak bitişik ülkenin
gümrük sınırndan önce emre hazır tutulmasıyla sona ermesini ifade eder.
Sınır terimi , ihraç ülkesinin sınırı da dahil olmak üzere herhangi bir
sınır için kullanılabilir. Dolayısıyla, terimin içinde sözkonusu sınırın her
zaman nokta ya da yer belirtilerek kesin şekilde tanımlanmış olması hayati olarak
önem taşımaktadır.
J) GEMİDE TESLİM / DELIVERED EX SHIP (DES)
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malı belirlenen varış
limanında, gemi bordasında, ithal gümrüğünden geçirmeden alıcının emrine hazır
tutmakla sona erer. Satıcı, malların belirlenen varış limanına getirilmesi için
gereken tüm gider ve rizikoları üstlenir. Bu terim sadece deniz veya içsu
taşımacılığı için kullanılabilir.
K) RIHTIMDA TESLİM ( GÜMRÜK VERGİ ve HARÇLARI
ÖDENMİŞ OLARAK) / DELIVERED EX QUAY(Duty Paid) (DEQ)
Rıhtımda Teslim (Gümrük Vergi ve Harçları Ödenmiş Olarak)
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malları belirlenen varış
limanında ithal gümrüğünden geçirilmiş olarak, rıhtım üzerinde alıcı emrine
hazır tutmakla sona erer.
Satıcı, malların o noktaya kadar taşınmasıyla ilgili vergi, resim ve
diğer harçlarda dahil olmak üzere tüm riziko ve giderleri üstlenir.
Bu terim satıcı dolaylı yada dolaysız yoldan ithal lisansi
sağlayamayacaksa kullanılmamalıdır. Eğer taraflar malların alıcı tararfından
gümrükten geçirilmesi ve gümrük vergilerinin ödenmesini istiyorlarsa "dutiy
paid" yerine "duty unpaid" terimini kullanmalıdır. Eğer taraflar
satıcının yükümlülükleri arasından malların ithali için ödenecek bir takım
giderleri çıkarmak istiyorlarsa (KDV gibi) bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler
ekleyerek kesinleştirmelidirler.
L) GÜMRÜK RESMİ ÖDENMEMEİŞ OLARAK TESLİM /
DELIVERED DUTY UNPAID (DDU)
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde,
belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar
taşınması ve gümrük formalitelerinin yerine getirilmesi ile ilgili riziko ve
giderleri üstlenmek durumundadır (İthalat için ödenmesi gereken vergi resim ve
harçlar hariç).
Alıcı malların zamanında ithal için gümrükten çekilmemesinden
kaynaklanan ek gider ve rizikoları üstlenmek durumundadır.
Eğer taraflar satıcının gümrük formalitelerini yerine getirip bundan
doğabilecek gider ve rizikoları üstlenmesini istiyorlarsa bunu, bu etkiyi yaratacak
sözcükler ekleyerek kesinleştirmelidirler.
Eğer taraflar satıcının yükümlülüklerine malların ithali için gerekli
bazı giderleri eklemek istiyorlarsa (KDV gibi) bunu, bu etkiyi yaratacak sözcükler
ekliyerek kesinleştirmelidirler. Bu terim taşıma şeklinden bağımsız olarak
kullanılabilir.
M) GÜMRÜK RESMİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM / DELIVERED
DUTY PAID (DDP)
Bu terim ile satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde
belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar
taşınması, ithal gümrüğünden geçirilmesi için gerekli vergi, resim ve diğer
harçlar dahil olmak üzere riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır. EXW terimi
satıcı için ne kadar az yükümlülük ifade ediyorsa, DDP terimi de o kadar çok
yükümlülük ifade etmektedir.
Kaynak: http://www.foreigntrade.gov.tr |