1. FİNANSAL KİRALAMA (LEASING)
Finansal Kiralama; işletmelerin faaliyetlerini sürdürebilmek ve
yatırımlarını gerçekleştirebilmek için gereksinim duydukları yatırım
mallarının satın alınması erine, belli dönemlerde ödemelerde bulunmak üzere bir
finansal kiralama şirketi tarafından belli bir süre ve ücretle kullandırılmasıdır.
Leasing sisteminin işleyişi;
1) Yatırımcı, 2) Leasing Şirketi, 3) Üretici-satıcı işletme olmak
üzere 3 taraf bulunur.
Yatırımcı kiralamak istediği malı seçerek, satn alınması için leasing
şirketi ile bir leasing sözleşmesi imzalar. Leasing şirketi kiralanacak varlığı,
satın alarak yatırımcıya teslim eder. Yatırımcı kiralama bedellerini sözleşmede
öngörülen belli dönemlerde, malı kiralayan leasing şirketine öder.
Leasing’in avantajları;
o
Yatırım projesinin tümü bu
yolla finanse edilebildiği gibi, yatırım malının satın alma bedeli dışında kalan
nakliye, vergi, montaj giderleri gibi maliyete yansıyan masraflarda bu kapsamda
karşılanabilir.
o
Leasing yolu ile yatırım,
özkaynaklardan fon ayrılmadan %100 finansman kullanılarak gerçekleştirilebilir.
o
Leasing (kiralama) bir kredi
değildir. Bu nedenle bilançonun pasifinde yer almadığından borç/özkaynak oranını
etkilemez.
o
KDV avantajı sağlayarak
maliyetleri azaltır.
o
Leasing işleminden doğan anapara
ve faizlerden oluşan tüm borç yükü kar/zarar hesabında masraf olarak
gösterilebilir.
FİNANSAL KİRALAMA (Leasing) TÜRLERİ:
o Yurtiçi Kiralama: Yatırım malının yurt içinden
veya yurt dışından, kiralayan tarafından satın alınarak yatırımcıya
kiralanmasıdır.
o
Uluslararası Kiralama: Yurt
dışında faaliyet gösteren bir leasing firması aracılığı ile yurt dışında
faaliyet gösteren bir kiralama şirketi tarafından yapılan bir leasing işlemidir.
o
Satışa Yardımcı Kiralama: Pazar
payını artırmak üzere müşterilerine yeni bir finansman alternatifi sunmak isteyen
satıcı ve üreticilere yönelik bir leasing işlemidir.
o
Satış ve Geri Kiralama: Leasing
kuruluşları, nakit sıkıntısı duyulan bazı hallerde firmanın yatırım mallarından
birini satın alarak karşılığını nakit olarak öder. Leasing şirketi, bu yatırım
malını yeni bir kira sözleşmesi yeniden kiracıya kullandırır.
2. FACTORING (Alacağın Devri ve Satımı)
Factoring, müşteri alacaklarının factoring şirketi tarafından bedeli
peşin ödenerek devir alınmasıdır. Factoring, ihracatçı firmaların (30 –180 gün
vadeli) satışlarında kullandıkları bir finansman biçimidir. Bu yöntemle satıcı
lehine akreditif açma zorunluluğu kaldırılarak, alıcı maliyetleri düşürülerek
satış hacmi artırılmaktadır.
Uluslararası Factoring Sisteminin İşlemi;
1- İhracatçı, 2- İhracatçı Factoring Şirketi, 3- Muhabir Factoring
Şirketi, 4- İthalatçı olmak üzere çok taraflı bir işlemdir.
o
İthalatçı ve ihracatçı
arasındaki bir sözleşme ile yapılır. Bu sözleşme çerçevesinde ihracat yapılacak
ülke ve ithalatçı firma adı factoring şirketine bildirilir. Factoring kurumu yurt
dışındaki muhabir factorü aracılığı ile alıcı firma istihbaratı yapar.
Factoring kuruluşu bu ihracatı risksiz bulduğu taktirde ihracatı kabul ettiğini
ihracatçı firmaya işin kabulünü bildirerek, ihracatçı firmanın alacaklarını
garanti eder.
o
İhracatçı, ihracat
karşılığında mal tesliminden doğan alacağını kendi factoring şirketine satarak
temlik eder. Sözleşmenin imzalanması ile birlikte fatura tutarının %80-90’ını
avans olarak çekme hakkı doğar.
o
İhracatçı factoring şirketi bu
alacağını, ithalatçının ülkesindeki kendi muhabir factoring kurumuna satar.
Müşteri (ithalatçı) ödemelerini muhabir kuruluş aracılığı ile yapar.
o
Malın tesliminden sonra ihracatçı
avansın geri kalanını vadesinden en geç 180 gün içerisinde alır.
Factoring’in avantajları;
Müşteriler hakkında bilgi edinme imkanı, sorunlu alacaklardan kaynaklanan
zararlara karşı korunma imkanı, mal üretme ve satma imkanlarının artırılması
imkanları, teyit edilmiş alacakların %90’a varan oranda peşin ödenebilme imkanı,
düzenli nakit akışı ve likidite imkanı, kredi tahsilat ve muhasebe imkanları
sınırlı şirketlere bu hizmetlerin sunulması gibi avantajları içerir. Factoring
işleminin maliyeti, kredi ve piyasa araştırmaları, alacak kayıtlarının tutulması,
tahsilat ve kredi risklerinin üstlenilmesi karşılığında satışlar üzerinden %0.5
– 2.5 arasında değişen komisyon vadesinden önce çekilen avansa ilişkin faiz
tutarı factoring maliyetlerini oluşturur.