REKABET GÜCÜ KAVRAMI |
||
|
REKABET GÜCÜ KAVRAMI |
Rekabet gücü (competitiveness) kavramı genel olarak bu konudaki literatürde; firma, endüstri ve ulusal düzeyde olmak üzere üç farklı düzeyde ele alınmakta ve tanımlanmaya çalışılmaktadır.
Firma düzeyinde rekabet gücü, herhangi bir firmanın ulusal ya da global piyasalarda rakiplerine kıyasla düşük maliyette üretimde bulunabilme (fiyat ve maliyet rekabet gücü), ürünün kalitesi, sunulan hizmet ve ürünün çekiciliği (kalite rekabet gücü) gibi unsurlar açısından rakiplerine denk veya daha üstün bir durumda olma, ayrıca yenilik ve icat yapabilme yeteneğidir.[i]
Endüstriyel rekabet gücü, bir endüstrinin rakiplerine eşit ya da daha üst düzeyde bir verimlilik düzeyine ulaşması ve bu düzeyi sürdürme yeteneği ya da rakiplerine kıyasla eşit ya da daha düşük maliyette ürün üretme veya satma yeteneğidir[ii]. Başka bir ifadeyle, endüstri düzeyinde rekabet gücü, bir sanayiin rakiplerine eşit ya da daha üst düzeyde bir verimlilik düzeyinde uluslararası piyasanın gereklerine uygun mal ve hizmet üretebilme ve daha düşük maliyetlerle uluslararası piyasaların standart ve taleplerine uygun mal ve hizmetleri üretebilmesini sağlayan icat ve yenilikleri gerçekleştirme yeteneğidir.
Ulusal (uluslararası) düzeyde rekabet gücü ise “bir ülkenin, serbest ve adil piyasa koşulları altında, bir yandan uzun vadede halkının reel gelirini artırırken; öte yandan, uluslararası piyasaların koşullarına ve standartlarına uygun mal ve hizmetleri üretebilme yeteneğidir”[iii]. Uluslararası rekabet gücünün artırılması, üstün bir verimlilik performansına ve yüksek reel ücretlere sahip olan iktisadi faaliyetlere ülke kaynaklarının yönlendirilmesi yeteneğine bağlıdır. Rekabet gücü, sadece dışarıya mal satma ve dış ticaret dengesini sağlama yeteneği değildir; bunun yanısıra bir ülkenin gelir ve istihdam düzeyini artırabilme[iv] ve yaşam kalitesinde kabul edilebilir ve sürekli artışlar sağlayabilme[v] ve uluslararası pazarlardaki payını artırabilme[vi] yeteneğidir.
Uluslararası Yönetim Geliştirme Enstitüsü (International Institute for Management Development:IMD)’ne göre ise “rekabet gücü, bir ülkenin katma değerde sürekli artış yaratabilecek bir çevre oluşturabilme yeteneğidir”[vii].
Buraya kadar yapılan açıklamalardan anlaşıldığı üzere rekabet gücü tek bir boyuttan öteye çok boyutlu bir kavramdır.
[i] Bkz:John Cockburn, Eckhard Siggel, Massaoly Coulibaly and Sylvain Vezina, “Measuring Competitiveness and Its Sources: The Case of Mali’s Manufacturing Sector.” African Economic Policy Paper. Discussion Paper Number 16, October 1998, s.1 ve R. Wes Harrison and P. L. Kennedy, “A Neoclassical Economic and Strategic Management Approach to Evaluating Global Agribusiness Competitiveness”, Competitiveness Review. Vol 7-1, ss.14-19.; M. E. Porter, The Competitive Advantage of Nations. New York: The Free Press, 1998, s.84.; World Economic Forum, World Competitiveness Report. Geneva: IMEDE, 1989, ss.5-12. ; President’s Commission On Industrial Competitiveness, Report of the President’s Commission on International Competitiveness. Washington D.C., ss.3-7.; A. Francis, “The Concept of Competitiveness” in: A. Francis and P. Tharakan (Eds.), The Competitiveness of European Industry. London: Routledge, 1989, ss.15-16.
[ii] J. Markusen, Productivity, Competitiveness, Trade Performance and Real Income: The Nexus Among Four Concepts. Ottawa: Supply and Services Canada, 1992, s.8.
[iii] The President Commission On Industrial Competitiveness, a.g.e., s.1. ve OECD, The Technology and the Economy: The Key Relationships. Paris: OECD, 1992, s.237.
[iv] J. Fagerberg, “International Competitiveness”, The Economic Journal. June, No: 98, ss.255-258 ve D. Dollar ve Edward N. Wolff, Competitiveness, Convergence and International Specialization. London: The MIT Press, 1995, s.3.
[v] G. Hatsaopulos, P. Krugman & L. Summers, “US Competitiveness: Beyond the Trade Deficit”, Science. July, No:241, s.299.
[vi] J. Velloso ve P. Des R., “International Competitiveness and the Creation of Enabling Environment”, in: I. Ul Haque (Ed.), International Competitiveness: Interaction of the Public and Private Sectors. Collected Papers from an EDI Policy Seminar Held in Seoul, Republic of Korea, April 18, 1, 1990, EDI Seminar Series, Washington, D.C.: World Bank, ss.29-31.
[vii] Adela Hounie, Lucia Pittaluya, Gabriel Porcile ve Fabio Scatolin, “ECLAC and the New Growth Theories” CEPAL Review . No 68, August 1999, s.20; UNICE, “Making Europe more Competitive: Towards World Class Performance”, Interim Report. December 1993, ss.4-7. ve Hatsaopulos, Krugman & Summers, a.g.m., s.299.
Kaynak: C.C.Aktan, "Türkiye'de Üretim ve İstihdama Yönelik Ulusal Rekabet Gücü Politikası", (TİSK tarafından düzenlenen İstihdam Yarışması'nda mansiyon ile ödüllendirilen çalışma.) Çalışma TİSK tarafından 2003 yılında yayınlanmıştır. Bkz: http://www.tisk.org.tr