Coşkun Can Aktan & İstiklal Yaşar Vural

Bilgi Yönetimi Modelleri

Bilgi yönetimi, Polanyi (1997)’nin orijinal bilgi sınıflandırması (açık bilgi ve özgün bilgi) göz önünde bulundurularak dört farklı kategori altında ele alınabilir: dinamik, sisteme yönelik, insana yönelik ve pasif (Şekil 3). Şekilde açık bilgiye yönelik hat, açık bilgiye kolayca erişmek ve kullanmak için bir kişinin ihtiyaç duyduğu organizasyonel bilginin kodlanma ve depolanma derecesini gösterirken özgün bilgiye yönelik hat, kişisel ilişkiler yoluyla organizasyonel bilginin elde edilmesi ve paylaşılmasını ifade etmektedir (Choi ve Lee, 2003:406). Pasif türde bilgi yönetimine sahip olan firmalar bilgi yönetimi ile hemen hemen hiç ilgilenmezler. Bu tip firmalar sistematik bir çerçevede yönetilmezler ve bilginin yönetilmesinde organizasyonel yapı, kültür ya da bilgi teknolojileri kullanılmaz. Bilgiden yararlanılmayan bu yönetim tarzı ile firmaların verimliliklerini artırmaları son derece zordur. Sisteme yönelik bilgi yönetim tarzına sahip olan firmalar bilginin kodlanması ve yeniden kullanılmasına önem verirler. Gelişmiş bilgi teknolojileri yoluyla bilginin kodlanmasında başarı sağlayarak bilgiye erişim ve bilginin kullanımındaki karmaşıklığı azaltabilirler. Bu yönetim tarzında müşterilere daha hızlı bir biçimde reaksiyon verme ve bilgi muamelelerini daha düşük maliyetlerle gerçekleştirmek mümkündür. Bilgi, önceden hazırlanan prosedürler, kodlar ve elkitapları yoluyla yönetilir ve paylaşılır. Bu şekilde kodlanan bilgi yeniden kullanılarak ölçek ekonomilerinden yararlanılabilir ve örgütsel etkinlik artırılabilir.

Şekil 3. Bilgi Yönetimi Türleri

Kaynak: Choi ve Lee, 2003:406.

İnsana yönelik bilgi yönetimi türü, özgün bilginin ve kişisel tecrübelerin elde edilmesi ve paylaşılmasına büyük önem verir. Bilgi resmi olmayan sosyal ağlardan elde edildiği için standart prosedürler ihmal edilebilir. İnsan boyutu etkin bir bilgi yönetimi için son derece önemlidir (Lang, 2001). Anlamlı ve işe yarar bilgiler veritabanları veya benzeri kaynaklardan daha çok dostluk ve samimiyetin geçerli olduğu ilişkiler yoluyla paylaşılır. Bu nedenle organizasyon üyeleri arasındaki güvenin ve iletişimin gücü, başarının sağlanmasında önemli bir faktördür. Dinamik bilgi yönetimi tarzına sahip olan firmalar her iki tür bilgiye yönelik yöntemlere de önem verirler ve bu nedenle daha bütüncül ve daha saldırgan firmalardır (Choi ve Lee, 2003:406). Özgün ve açık bilgiyi dinamik bir tarzda yönetirler ve bu sayede doğruluğu ispatlanmış bilgileri kullanıp yeni imkanlardan yararlanabilirler.

© 2004, C.C.Aktan

Tüm hakları saklıdır. Bu web sayfasında C.Can Aktan ve İstiklal Y. Vural tarafından hazırlanan ve Çizgi Kitabevi tarafından yayınlanan Bilgi Yönetimi ve Bilgi Sistemleri adlı eserin bir kısmı yer almaktadır. Bu web sayfasındaki bilgilerden yararlanıldığında bilimsel araştırma etik ilkeleri gereğince kaynak gösterilmesi gerekir.  Bu web sayfasındaki metinlerin tamamı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası hükümleri gereğince yazılı izin alınmaksızın hiç bir şekilde kullanılamaz.