MECLİS
HÜKÜMETİ REJİMİ
Prof.Dr.Coşkun Can Aktan
Parlamenter rejim ve başkanlık rejimi dışında
bir de “meclis hükümeti rejimi” adı verilen hükümet sistemi
bulunmaktadır. Bu rejimin de kendine has özellikleri
bulunmaktadır:
[i]
-
Meclis hükümeti sistemi,
meclisin üstünlüğü ilkesine dayanır; yasama ve yürütme
yetkisi Mecliste toplanmıştır.
-
Yürütme görevini üstlenen kurul,
Meclis tarafından seçilir; meclisin emirleri doğrultusunda,
Meclis adına bu görevi yerine getirir.
-
Yürütme görevini üstlenen kurul
üyeleri, bakanlıklar dikkate alınarak tek tek meclis
tarafından seçilir. Ayrıca bir Başbakan yoktur. Her bakan
meclise karşı yalnız kendi etkinliklerinden sorumludur.
Ortak sorumluluk sözkonusu değildir.
-
Yürütmenin yasama üzerinde
Meclisi dağıtma gibi herhangi bir yetkisi yoktur.Meclisle
yürütme arasında görüş aykırılığı olduğunda, yürütme,
Meclisin aldığı karar doğrultusunda görevine devam eder.
-
Devlet başkanının görevi, Meclis
tarafından seçilen bir kişi tarafından, yine meclis adına
yerine getirilir. Devlet başkanının görevleri daha çok
sembolik görevlerdir.
Siyasal rejim tasarımlarından yukarıda
“meclis hükümeti sistemi” olarak adlandırılan modelin
uygulandığı ülkelerin başında İsviçre gelmektedir. Yukarıda da
ifade edildiği üzere bu rejimin belirgin özelliği yasama ve
yürütme yetkisinin Mecliste toplanmasıdır. Yani bu sistemde
kuvvetler birliği ilkesi geçerlidir.
[i]
(Gözübüyük, 1995:33;Erdoğan,1996(a):117vd.)
|