GENEL OLARAK SİYASAL REJİMLER

 

Prof.Dr.Coşkun Can Aktan 

Siyasal rejim, bir devlet yönetiminde egemenliğin kim tarafından ve ne şekilde kullanılacağını belirleyen formel ve informel kural ve kurumları ifade eder.

 Siyasal rejimleri genel olarak;

 -katılım ağırlıklı (doğrudan demokrasi),

-temsil ağırlıklı (temsili demokrasi),

 olmak üzere iki grupta toplamak mümkündür.

 Doğrudan demokrasi, halkın yönetimle ilgili kararları kendisinin alması ve bunu yine kendisinin uygulaması demektir. Gerçek yaşamda doğrudan demokrasinin tam anlamıyla uygulanması kolay değildir. Zira, doğrudan demokrasilerde toplumda her bireyin toplumu ilgilendiren kararlara ve yapılan uygulamalara bizzat katılımı sözkonusu olmak olmalıdır. Bunun ise günümüz toplumlarında uygulanma imkanı oldukça güç ve hatta imkansızdır.

 Temsili demokrasiler ise halkın kendisini yönetecek temsilcilerini seçmesi ve onlara yönetme yetkisini devretmesi anlamına gelmektedir.

 Günümüzde uygulanma imkanı oldukça güç ve hatta imkansız olan doğrudan demokrasiler bir tarafa bırakılırsa temsili demokrasileri; parlamenter rejim, başkanlık rejimi, yarı-başkanlık rejimi ve meclis hükümeti sistemi olmak üzere dört gruba ayırmak mümkündür.

 

 
 

© Kaynak:  C.Can Aktan,  "Siyasal Rejimin Etkinleştirilmesi ve Başkanlık Sistemi Önerisi" , Harb-İş Dergisi, 2004.