İNSAN HAKLARI AVRUPA SÖZLEŞMESİNE EK PROTOKOL

( ÇEŞİTLİ KONULARA İLİŞKİN 7 NO’LU PROTOKOL)

 

1 Kasım 1988

 

Bu Protokolü imzalayan Avrupa Konseyi üyesi Devletler, 4 Kasım 1950'de Roma'da imzalanan (bundan sonra "Sözleşme" diye geçecek) İnsan Haklarını ve Temel Özgürlükleri Korumaya dair Sözleşme aracılığıyla belirli hak ve özgürlükleri birlikte yerine getirmeyi güvence altına almak için girişimde bulunmayı kararlaştırarak, aşağıdaki hükümlerde anlaşmışlardır.

Madde 1

1. Bir Devletin ülkesinde hukuka uygun olarak ikamet eden bir yabancı, hakkında hukuka uygun olarak verilmiş bir karar bulunmadıkça sınır dışı edilemez; bu kimseye şu imkanlar verilir:

a) Sınırdışı edilmesine karşı gerekçeler ileri sürme;

b) Durumun yeniden incelenmesini sağlama; ve

c) Bunun için, yetkili bir merciin veya bu merciin gösterdiği kişi ya da kişiler önünde temsil edilme.

2. Sınırdışı etme kararı kamu düzeni için gerekli ise veya ulusal güvenlik nedenine dayanıyorsa, yabancı kişi birinci fıkranın a), b) ve c) bentlerinde yer alan haklarını kullanmadan önce de sınırdışı edilebilir.

Madde 2

1. Cezai bir fiilden ötürü bir yargı yeri tarafından mahkum edilen kimse, verilen mahkumiyeti ve cezayı daha yüksek bir yargı yerinde yeniden inceletmek hakkına sahiptir. Bu hakkın hangi esaslar içinde kullanılabileceği yasayla düzenlenir.

2. Bu hak, hukukun öngörmesi koşuluyla, küçük suçlar, en yüksek yargı yerinin ilk derece mahkemesi olarak kişiyi yargıladığı olaylar ve beraat kararına karşı yapılan bir başvurudan sonra kişinin mahkum edilmesi halleri bakımından istisnalara tabi tutulabilir.

Madde 3

Bir kimse cezai bir fiilden ötürü kesin kararla mahkum edilmişse, yeni meydana gelen veya daha önce meydana geldiği sonradan anlaşılan bir olayın bu kişinin mahkumiyetinde adli hata olduğunu göstermesi nedeniyle mahkumiyet kararı bozulmuş veya affa uğramış olsa bile, daha önce bilinmeyen olayın zamanında ortaya çıkarılamamasına mahkumiyet nedeniyle cezaya maruz kalan kişinin kısmen veya tamamen sebep olduğu kanıtlanamıyorsa, ilgili Devletin hukukuna göre bu kişiye tazminat ödenir.

Madde 4

1. Bir Devletin hukukuna ve ceza usul yasasına uygun olarak bir fiilden ötürü daha önce bir ceza davasında nihai olarak mahkum olan veya beraat eden bir kimse, bu Devletin yargı alanı içinde aynı fiilden dolayı yeniden yargılanamaz ve cezalandırılamaz.

2. Yukarıdaki fıkra hükümleri, davanın sonucunu etkileyebilecek yeni meydana gelen veya daha önce meydana geldiği yeni anlaşılan olayların bulunduğuna dair kanıtlar varsa veya önceki davada temel bir hata bulunuyorsa, söz konusu Devletin hukukuna ve ceza usul yasasına göre davanın yeniden görülmesine engel olmaz.

3. Sözleşmenin on beşinci maddesine dayanarak, bu maddenin getirdiği yükümlülüklerde her hangi bir azaltma yapılamaz.

Madde 5

Eşler kendi aralarında ve çocuklarıyla ilişkilerinde, evlilikle ilgili, evlilik sırasında ve ayrıldıktan sonra, özel hukuk nitelikli haklara ve yükümlülüklere eşit olarak sahiptirler. Bu madde Devletin, çocukların yararları bakımından gerekli bulunan tedbirleri almasını engellemez.

Madde 6

1. Bir Devlet bu Protokolü imzaladığı sırada ya da onay veya kabul veya uygun bulma belgesini verirken, bu Protokolü uygulayacağı ülke ya da ülkeleri ve Protokolün hangi hükümlerini yine bu ülke ya da ülkelerde uygulamayı üstlendiğini belirtir.

2. Bir Devlet, Avrupa Konseyi Genel Sekreterine daha sonra göndereceği bir bildirimle, bu Protokolün uygulanmasını bildirimde belirttiği ülkeler bakımından genişletebilir. Bu ülke bakımından Protokol, Genel Sekreterin söz konusu bildirimi aldığı tarihi izleyen ikinci ayın dolmasından sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girer.

3. Yukarıdaki ilk iki fıkraya göre yapılan bir bildirim, bildirimde belirtilen her hangi bir yer bakımından, Genel Sekretere gönderilecek bir duyuru ile kaldırılabilir ya da değiştirilebilir. Kaldırma ya da değiştirme bildirimi, Genel Sekreterin bunu aldığı tarihi izleyen ikinci ayın dolmasından sonra gelen ayın ilk günü geçerli hale gelir.

4. Bu Maddeye göre yapılacak bir bildirim, Sözleşmenin elli yedinci maddesinin birinci fıkrasına uygun olarak yapılmış sayılır.

5. Bu Protokolün, onay, kabul veya uygun bulma nedeniyle uygulandığı Devletin ülkesi ile, bu Devlet tarafından yapılan bir bildirim nedeniyle uygulandığı her bir ülke, 1. Maddede sözü geçen Devletin ülkesi deyiminin amacı bakımından ayrı ülkeler sayılır.

6. Bir Devlet, bu maddenin birinci ve ikinci fıkralarına göre beyanda bulunduktan sonra, beyanın ilgili olduğu bir veya birden fazla ülke namına, Mahkemenin bireylerin, hükümet dışı örgütlerin ve birey topluluklarının Sözleşmenin otuz dördüncü maddesine göre yaptıkları başvuruları kabul etme yetkisini, bu Protokolün 1-4. Maddelerinin biri ya da hepsi bakımından tanıdığını beyan edebilir.

Madde 7

Taraf Devletler bakımından Bu Protokolün 1-6. Maddeleri, Sözleşmeye ilave Maddeler olarak kabul edilir ve Sözleşmenin bütün hükümleri buna göre uygulanır.

Madde 8

Bu Protokol, Sözleşmeyi imzalamış olan Avrupa Konseyi üyesi Devletlerin imzasına açıktır. Bu Protokol, Üyeler tarafından onaylanır, kabul edilir ya da uygun bulunur. Bir Avrupa Konseyi üyesi Devlet, Sözleşmeyi daha önce ya da bu Protokol ile birlikte onaylamamış ise, sadece bu Protokolü onaylayamaz, kabul edemez veya uygun göremez. Onaylama, kabul etme, uygun bulma belgeleri Avrupa Konseyi Genel Sekreterine verilir.

Madde 9

1. Bu Protokol, sekizinci Madde hükümlerine göre, Avrupa Konseyi üyesi yedi Devletin bu Protokol ile kendini bağlamak istediğini ifade etmesinden iki ay geçtikten sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girer.

2. Bu Protokolle bağlanmak istediğini daha sonra ifade eden Devletler bakımından onay, kabul veya uygun bulma belgesini verdikleri tarihten iki ay geçtikten sonra gelen ayın ilk günü yürürlüğe girer.

 

Madde 10

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, bu Protokol ile ilgili aşağıdaki konuları Avrupa Konseyi üyesi Devletlere bildirir:

a) bir imza;

b) onay, kabul, uygun bulma belgesinin verilmesi,

c) 6. ve 9. Maddelere göre bu Protokolün yürürlüğe girdiği tarihleri,

d) bu Protokol ile ilgili başka her hangi bir bildirimi ya da haberi

Aşağıda imzası bulunanlar, usulüne uygun biçimde yetkilendirilmiş olarak, bu Protokol imzalamışlardır.

22 Kasım 1984’te Strasbourg'ta, eşit ölçüde geçerli olmak üzere İngilizce ve Fransızca olarak yazılan bu metinler, tek bir nüsha halinde Avrupa Konseyi arşivinde saklanır. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, her bir Avrupa Konseyi üyesiz Devlete onaylı bir örneğini iletir.

  Metnin resmi çevirisidir. Bkz: Coşkun Can Aktan  vd. (Ed.) Haklar ve Özgürlükler Antolojisi, Ankara: Hak-İş Yayınları, 2000.