AVRUPA KONSEYİ

İNSAN HAKLARI VE BİYOTIP SÖZLEŞMESİ

(Kasım 1996)

 

Genel Hükümler

Biyolojik ve tıbbi uygulamalarda ayrım gözetmeden insan hakları ve temel özgürlükler temel alınarak bütün bireylerin onur ve kişilik özellikleri garanti altına alınır.

Bilimin ilgi alanı insanların iyiliğinin önüne geçemez.

Taraflar, sağlık gereksinimlerini ve kaynakları gözönüne alarak yeterli kalitede bir şağlık hizmetine erişmede eşitliği sağlamaya çalışırlar.

Sağlık alanındaki araştırmalar dahil her girişim mesleki standartları oluşturulmalıdır.

 Kişilerin Onayı

Tıbbi her girişim, bireylerin özgür ve bilgilendirilmiş onayı ile yapılır. Bu kişilere olası riskler ve olası sonuçlar aktarılır.

Onay veremeyecek durumda olanların korunması:

Yasalara göre onay veremeyecek yaşta olanlar için izin, o kişilerin yasal temsilcilerinden alınır.

Yaşı küçük olanlarda ayrıca yaş ve olgunluğa göre görüş de alınmaya çalışılır.

Yetişkin bir kişi sağlık nedenlerinde dolayı onay veremeyecek durumda ise onun yerine yasal tamsilcisi karar verir.

Akıl sağlığı yerinde olmayanlara yapılacak tıbbi girişim ancak kişinin iyiliği için yapılır.

Onay alınamayacak kadar acil olan durumlarda sadece kişinin yaşamı ve sağlığı gözönüne alınır.

 Özel Yaşam ve Bilgilendirme Hakkı

Herkesin kendisi ile ilgili sağlık ve özel yaşamı ile ilgili bilgilere saygı gösterilmesini bekleme hakkı vardır.

Herkes, sağlığı ile ilgili kendisi ile ilgili hangi bilgilerin toplandığını bilme hakkına sahiptir. Ancak, bu bilgileri öğrenmek istemeyen bireylerin bu istekleri de gözönüne alınır.

İnsan Genomu

İnsanlar arasında genetik özelliklere göre ayrımcılık yapmak yasaktır.

Prediktif genetik testler bu alandaki araştırmalar ancak uygun bir genetik danışmanlığın eşliğinde sağlık ile ilgili nedenlerle yapılabilir.

İnsan genomuna müdahale ancak koruyucu, tanı koyucu yada tedavi ile ilgili nedenlerle kabul edilebilir.

Genetik cinsiyete bağlı hastalıklar dışında cinsiyet tayini için genetik test yapılamaz.

Bilimsel Araştırmalar

İnsan üzerinde araştırma ancak şu durumlarda yapılır:

·          etik kararlar multidisipliner bir komite tarafından verilmeli

·          araştırma kapsamına girenlere hakları ve yasal güvenceleri hatırlatılmalı

·          kişinin onayı alınmalı, araştırma kapsamına giren kişi istediği zaman bu onaydan vazgeçebilir.

·          In vitro embryo araştırmaları yasalar mümkün kılıyorsa ve ancak embryonun yeterli derecede korunması ile yapılabilir.

Araştırma amacı ile insan embryosu oluşturmak yasaktır.

Organ ve Doku Transplantasyonu

Organ veya dokunun alınması onaya bağlıdır.

İnsan vücudunun hiçbir parçası ticari amaç için kullanılamaz.