OSMANLI İMPARATORLUĞU, 1876 ANAYASASI

(KANUN-İ ESASİ)

(İnsan Haklarıyla İlgili Maddeler)

23 Aralık 1876

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tebaai Devleti Osmaniyenin Hukuku Umumiyesi

Madde 8

Devleti Osmaniye tabiyetinde bulunan efradın cümlesine herhangi din ve meshepten olur ise olsun bila istisna Osmanlı tabir olunur ve osmanlı sıfatı kanunen muayyen olan ahvela göre istihsal ve izae edilir.

Madde 9

Osmanlulerin kâffesi hürriyeti şahsiyelerine malik ve aherin hukuku hürriyetine tecavüz etmemekle mükelleftir.

Madde 10

Hürriyeti şahsiye her türlü taarruzdan masundur. Hiç kimse, kanunun tayin ettiği sebeb ve suretten maada bir bahane ile mücazat olunamaz.

Madde 11

Devleti Osmaniyenin dini, İslamdır. Bu esası vikaye ile beraber asayişi halkı ve adabı umumiyeyi ihlal etmemek şartile memaliki osmaniyede maruf olan bilcümle edyanın serbestii icrası ve cemaatı muhtelifeye verilmiş olan imtiyazatı mezhebiyenin kemakan cereyanı Devletin tahdi himayetindedir.

Madde 12

Mutbuat kanun dairesinde serbestir.

Madde 13

Tebaai osmaniye nizam ve kanun dairesinde ticaret ve sanat ve felahet için her neyi şirketler teşkiline mezundur.

Madde 14

Tebaai osmaniyeden bir veya birkaç kişinin gerek şahıslarına ve gerek umuma müteallik olan kavanın ve nizamata muhalif gördükleri bir maddeden dolayı işin merciine arzuhal verdikleri gibi meclisi umumiye dahi müddel sıfatile imzalı arzuhal vermeğe ve memurinin efalinden iştikaye selahiyetleri vardır.

Madde 15

Emri tedris serbestir. Muayyen olan kanuna tebaiyet şartile her Osmanlı umumi ve hususi tedrise mezundur.

Madde 16

Bilcümle mektepler devletin tahtı nezaretindedir. Tebaai osmaniyenin terbiyesi bir siyakı ittihat ve intizam üzere olmak için iktiza eden esbaba teşebbüs olunacak ve mileli muhtelifenin umuru itikadiyelerine müteallik olan usulü talimiyeye halel getirilmiyecektir.

Madde 17

Osmanlıların kâffesi huzuru kanunda ve ahvali diniyeye ve mezhebiyeden maada memleketin hukuk ve vezaifinde mütesavidir.

Madde 18

Tebaai osmaniyenin hidematı devlette istihdam olunmak için devletin lisanı resmisi olan Türkçeyi bilmeleri şarttır.

Madde 19

Devlet memuriyetinde umum tebaa ehliyet ve kabiliyetlerine göre münasip olanlar memuriyetlere kabul olunurlar.

Madde 20

Tekalifi mukarrere nizamatı mahsusasına tevfikan kaffei tebaa beyninde her kesin kudreti nisbetince tarh ve tevzi olunur.

Madde 21

Herkes usulen mutasarrıf olduğu mal ve mülkten emindir. Menafii umumiye için lüzumu sabit olmadıkça ve kanunu mucibince değer bahası peşin verilmedikçe kimsenin tasarrufunda olan mülk alınamaz.

Madde 22

Memaliki Osmaniyede herkesin mesken ve menzili taarruzdan masundur. Kanunun tayin eylediği ahvalden maada bir sebeble hükumet tarafından cebren hiç kimsenin mesken ve menziline girilemez.

Madde 23

Yapılacak usulü muhakeme kanunu hükmünce, hiç kimse kanunen mensup olduğu mahkemeden başka bir mahkemeye gitmeye icbar olunamaz.

Madde 24

Müsadere ve angarya ve cerime memnudur. Fakat muharebe esnasında usulen tayin olunacak tekalif ve ahval bundan müstesnadır.

Madde 25

Bir kanuna müstenit olmadıkça vergi ve rüsumatnamı ile ve namı aherle, hiç kimseden bir akçe alınamaz.

Madde 26

İşkence ve sair her nevi eziyet katiyen ve külliyen memnudur.