Yeni İktisat Tarihi Akımının Ortaya Çıkışı ve Gelişimi

Bugün yeni iktisat tarihi akımının nispi bir durgunluk yaşadığı düşünülse bile iktisat tarihi yazımına önemli katkılar sağladığı söylenebilir. Öncelikle bu akım sayesinde iktisat tarihi disiplini giderek artan ölçüde iktisat bilimine yaklaşmıştır. Bu, tabii bir sonuçtu. Çünkü akımın temsilcilerinin büyük çoğunluğu iktisat menşeliydi. Dolayısıyla kullanılan yöntem ve teknikler tarih biliminden ziyade iktisat disiplininden geliştirilmişti. Tüm bunlar, tarihçilerin ekole yönelik önemli tepkiler ortaya koymasına sebebiyet vermiştir. Bununla beraber yeni iktisat tarihi akımı sayesinde iktisat tarihinin iktisat bilimi açısından taşıdığı önem daha iyi bir biçimde anlaşılmıştır. İktisat tarihçileri artık genel olarak iktisatçılar tarafından ayrı bir grup olarak görülmemektedirler. İktisat tarihi biliminin elde ettiği bulguların iktisat bilimi açısından çok daha önemli olduğu farkedilmiştir. Bugün iktisat tarihçilerinin başlıca inceleme konuları arasında iktisadi büyüme, kurumların ekonomik gelişmedeki rolleri ve şu anki ekonomik sorunların geçmişteki kökenleri gibi hem iktisatçıları hem de siyasetçileri yakından ilgilendiren hususlar bulunmaktadır. Bu da iktisat tarihinin vazifesini daha önemli getiren bir olgudur.

Klimetrik ekolün gelişimiyle ortaya çıkan bir diğer sonuç daha iyi ve ciddi incelenmiş verilerin kullanılmasıyla önceki bazı tarih bilgilerinin revize edilmesi, eksik ve/veya yanlış bilgilerin düzeltilmesidir. İktisat tarihi disiplini içerisinde daha önce genel kabul görmüş bir çok konu hakkındaki bilgilerimiz ekol sayesinde önemli ölçüde zenginleşmiş ve farklılaşmıştır. Özellikle kantitatif veri ve tekniklerin geniş biçimde kullanılması sayesinde hem daha doğru bilgiler elde edilebilmiş, hem de iktisat bilimini yakından ilgilendiren yeni inceleme konuları ortaya çıkmıştır. O yüzden yeni iktisat tarihi akımının iktisat tarihinin sonunu hazırladığı tezi çok tutarlı gözükmemektedir. İktisat tarihinin iktisat bilimine yaklaşması onun iktisat bilimi için taşıdığı önemi artırmıştır.

Klimetrik ekolün sağladığı faydalara rağmen yazılması muhtemel iktisat tarihinin kapsamını daralttığı iddia edilmiştir. Ancak ekolün geliştiği dönemlerde iktisat teorisinde de önemli gelişmelerin yaşanması bu problemi hafifletmiştir. Çünkü gerek mikro gerekse makro seviyede modellerin artması ve teorik gelişmelerin iktisat teorisiyle tarihi arasındaki kavramsal açığı daraltması sayesinde iktisat tarihi analizlerinin potansiyel konuları genişlemiştir.

Yeni iktisat tarihi akımının getirdiği değişiklikler, onu ABD menşeli olmasına rağmen kısa sürede yaygınlaştırmıştır. Ekol Avrupa ülkeleriyle beraber Kanada, Avustralya, Çin, Japonya, Rusya ve daha bir çok ülkenin ekonomik tarihlerinin incelenmesinde kullanılmaya başlanmıştır. Bu başarısıyla birlikte ekolün iktisat tarihini tarih disiplininden uzaklaştırmak anlayışına yönelmemesi onun geleceği açısından hayli önemli görünmektedir. Çünkü iktisat tarihinin iyi tarih yazımı için önemli olduğu, bu nedenle onun tarih disipliniyle de entegre edilmesi çabalarının benimsenmesi gerektiğini söyleyebiliriz. Bu açıdan ekol için önemli olan tarihçilere saldırmak değil, tarih bilimiyle sentez yollarını aramak olmalıdır. Çünkü her iki bilimin de beşeri yönleri dikkate alınırsa iktisatla tarihin rakip değil, birbirini destekleyen alanlar olması gerektiği anlaşılabilir. İktisat tarihçisinin incelediği konuların iktisat bilimine önemli bilgiler sağladığı doğrudur, ancak bu görevi iyi bir şekilde yerine getirebilmesinde sosyal, etnik, demografik, siyasi ve entelektüel tarih gibi diğer tarih alanlarından yararlanılması gerektiği de ortadadır.

Kaynak:Ahmet Uzun, "Yeni İktisat Tarihi Akımı Ve İktisat Tarihi Yazımına Katkıları", Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.

- Cipolla, Carlo Maria, (1991), Between Two Cultures: An Introduction to Economic History, New York.

- Cohen Jon S., (1978), The Achievements of Economic History: The Marxist School, Journal of Economic History, cilt:38, no:1, s.29-57.

- Crafts N.F.R., (1989), The New Economic History and the Industrial Revolution, The First Industrial Revolutions, (Ed: P.Mathias, John A Devis), Oxford,.s.25-43.

- Davis, John A., (1989), Industrialization in Britain and Europe before 1850: New Perspectives and Old Problems, The First Industrial Revolutions, (Ed: P.Mathias, John A Devis), Oxford. s.44-68.

- Davis Lance E., (1998), The Cliometricians Pursue Leviathan, Journal of Interdisciplinary History, cilt:29, sayı:2, s.273-282.

- Forster Robert, (1978), Achievements of Annales School, Journal of Economic History, cilt:38, no:1, s.58-75.

- Goldin Claudia (1995), Cliometrics and the Nobel, Journal of Economic Perspectives, cilt:9, sayı:2, s.191-99.

- Goldin Claudia (1997), Exploring the Present Through the Past: Career and Family Across the Last Century, American Economic Review, cilt:87, no:2, s.396-99.

- Greif Avner (1997), Cliometrics After 40 Years, American Economic Review, cilt:87, no:2, s.400-403.

- Heckman James (1997), The Value of Quantitative Evidence on the Effect of the Past on the Present, American Economic Review, cilt:87, no:2, s. 405-407.

- Hill Lewis E., Ende Eleanor T. V., Towards a personal Knowledge of Economic History: Reflections on Our Intellectual Heritage from the Polanyi Brothers, American Journal of Economics and Sociology, Vol:53, no:1, 1994, s.17-26.

- McCloskey Donald N. (1978), The Achievements of the Cliometric Scholl, Journal of Economic History, cilt:38, no:1, s.13-28.

- Meiners Roger E, Nardinelli Clark (1986), What Has Happened to the New Economic History, Journal of Institutional and Theoratical Economics, 142/3, s.510-27.

- Meyer John R. (1997), Notes on Cliometrics’ Fortieth, American Economic Review, cilt:87, no:2, s.409-11.

- North Douglass (1997), Cliometrics-40 Years After, American Economic Review, cilt:87, no:2, s.412-14.

-Pamuk Şevket (1988), 100 Soruda Osmanlı-Türkiye İktisadi Tarihi, 1500-1914, İstanbul.

- Resnick Stephen, Wolf Richard, (1982), A Reformulation of Marxian Theory and Historical Analysis, Journal of Economic History, Cilt:XLII, No:1, s.53-59.

- Rutten A., (1980), But it Will Never be Science, Either, Journal of Economic History, cilt:40, s.137-42.

- Sutch Richard (1991), All Things Reconsidered: The Life-Cycle Perspective and the Third Task of Economic History, Journal of Economic History, cilt:51, no:2, s.271-288.

- Whaples Robert (1991), A Quantitative History of the Journal of Economic History and the Cliometric Revolution, Journal of Economic History, cilt:51, no:2, s. 289-301.