FREIBURG İKTİSAT ve HUKUK OKULU
Bu konuda İNGİLİZCE VE TÜRKÇE KAYNAKLAR'a ulaşmak için lütfen yandaki ikonu tıklayınız. |
Freiburg Okulu 1930'lu
ve 1940’lı yıllarda Alman İktisatçı Walter Eucken ve hukukçu Franz Böhm uzun
yıllar Almanya’ da Freiburg Üniversitesi'nde ekonomik ve sosyal düzen üzerine
çalışmalar yapmışlardır. Eucken ve Böhm’ ün üniversitedeki çalışmalarına
daha sonra Grossmann Doerth adındaki bir iktisatçı da katılmıştır. Bu üç
araştırmacı 1936 yılında Ordnung Der Wirtschaft (Ekonominin Düzeni) adında bir
dergi çıkarmaya başarmışlardır. Bu derginin ilk sayısında "Görevimiz"
başlığı altında kaleme aldıkları yazılarında Tarihçi Okulu (1) eleştirerek
amaçlarının politik ve ekonomik düzenin temel kural ve kurumlarını içerecek bir
Ekonomik Anayasa oluşturmak olduğunu belirtmişlerdir.
Freiburg
Okulu’ nun Temel Düşünceleri
Freiburg Okulu’ nun
temel öğretisi Ekonomik Düzen Teorisi ve Politikası’ dır. Bu konudaki
açıklamalardan önce bu okulun savunduğu bazı temel düşünceleri açıklamakta yarar
vardır:
-Freibugg Okulu
mensuplarına göre toplumda bir düzene mutlak ihtiyaç vardır. Toplumsal düzenin ya da
sosyal düzenin bir yönünü Ekonomik Düzen oluşturur.
-Freiburg Okulu
mensuplarına göre ekonomik düzen tümüyle kendiliğinden oluşmaz; düzenin mutlaka
kural ve kurumlara dayalı olması gerekir. Freiburg Okulu, ekonomik düzenin temel ilke,
kural ve kurumlarının bizzat insanlar tarafından oluşturulabileceğini kabul eder. Bu
açıdan Freiburg Okulu, Fizyokratların Doğal Düzen teorisini reddeder. Freiburg Okulu,
anti-rasyonalizm ya da evrimci rasyonalizm düşüncesi yerine Yapıcı yada Kurucu
Rasyonalizm düşüncesini savunur.
-Freiburg Okulu, klasik
iktisat okulu mensuplarının "sınırlı devlet" anlayışı yerine
"aktif-yapıcı-fonksiyonel devlet" anlayışını savunmaktadır. Freiburg
Okulu mensuplarına göre Aktif Devlet anlayışı, aşırı müdahaleci devlet demek
değildir. Onlara göre Aktif Devlet sosyo-ekonomik-politik düzenin kural ve
kurumlarını oluşturan bir devlet anlayışıdır.
-Freiburg Okulu’nun
liberalizm anlayışı literatürde ORDO Liberalizmi olarak geçer. "ORDO"
Latince’ de "Doğal Düzen" anlamına gelmektedir. Bunun karşıtı Latince
kelime ise "Ordinatio" dur. Ordinatio devlet tarafından oluşturulmuş bir
düzendir. Bu bakımdan Alman Literatüründe buna "Ordre Positif" de denilir.
ORDO halen Freiburg Okulu’nun yıllık yayın organı olarak faaliyetini
sürdürmektedir.
-Freiburg Okulu’nun
kurucularına ve savunucularına (ORDO Liberallerine ) göre, piyasada mevcut rekabet
(Leistungs-Wettbewerb) yetersizdir. Devletin rekabeti teşvik edecek ve koruyacak; aksak
ve haksız rekabeti engelleyecek ve cezalandıracak kurallar koyması gereklidir. Walter
Eucken’ in 1942 yılında yazdığı bir makalenin başlığı şu şekildedir.
"Ekonomik Anayasanın Temel İlkesi Olarak Rekabet" (Wettbewerb als Grunprinzip
der Wirtschaftsverfassung ). Anlaşıldığı üzere Eucken ekonomik düzenin en önemli
ilkesi olarak rekabet kurumunu görmektedir.
-Freiburg okulu mensuplarının eserlerinde sıkça kullanılan ve üzerinde durulan temel kavramlar şunlardır: "Ordnungsrahmen", bu kavram ile yasal kuramsal düzenin temel çerçevesi ifade edilmektedir. Bu kavram yerine zaman zaman "Ordnungstheorie" dir. Türkçe’ ye "Ekonomik Düzen" olarak çevirebileceğimiz bu paradigma, ekonomik düzenin gereğini ve teorik temellerini inceler. "Ordnungspolitik" (Ekonomik Düzen Politikası) kavramı ise, ekonomik düzen konusunda temel ekonomi politikası önerilerini araştırır.
Kaynak: Coşkun Can Aktan, Politik İktisat, İzmir: Anadolu Matbaası, 2000. adlı kitaptan alıntılarla hazırlanmıştır.
Ayrıntılı bilgi için yukarıda belirtilen kitaba başvurabilirsiniz. |