HASTALIĞIN ADI: X ETKİNSİZLİK

 

Hastalığın tanımı

Monopol piyasasında firmanın rekabet baskısı olmadan çalışması nedeniyle ortaya çıkan etkinsizliklerdir. Örneğin, piyasada tek satıcı konumunda olan bir firma, kaliteyi geliştirme ve maliyetleri minimize etme yönünde bir gayret içinde olmayabilir. Sonuç itibariyle sözkonusu piyasada kaynak kullanımında etkinsizlik, maliyet etkinsizliği, hizmet etkinsizliği vs. ekonomik hastalıklar ortaya çıkar. X Etkinlik ve X Etkinsizlik kavramlarını geliştiren Amerikalı iktisatçı Harvey Leibenstein’dır.

 

Hastalığın ortaya çıktığı alanlar

X-etkinsizlik özellikle monopol piyasası başta olmak üzere diğer aksak rekabet piyasalarında ortaya çıkar.

 

Hastalığın nedenleri

Piyasada tek bir satıcının olması,

Diğer aksak rekabet piyasalarında (düopol, oligopol, monopolcü rekabet piyasaları) üretim yapılması,

Piyasada kartel, tröst ve benzeri birleşmelerin olması ve pazarın ele geçirilmesi vs.

 

Hastalığın tedavisi

Devlet tarafından fonksiyonel bir rekabet politikası oluşturulmalıdır.

Piyasada rekabeti geliştirecek kural ve kurumlar oluşturulmalıdır.

Kartel, tröst ve benzeri oluşumları engellemek için yasal düzenlemeler yapılmalı ve bu oluşumlarla etkin bir şekilde mücadele edilmelidir.

© C.C.Aktan. 2001.