HASTALIĞIN ADI: KARTELLEŞME

 

Hastalığın tanımı

Tüzel kişilikleri farklı, ekonomik ve mali yönden birbirinden bağımsız olan, fakat aynı sektörde mal ve hizmet üreten firmaların anlaşarak ve sözleşerek kendi aralarında rekabeti tamamen ortadan kaldırmaları ve piyasaya hakim olmalarını ifade eder. İki ya da daha fazla firma arasında gerçekleşebilecek olan anlaşmanın konusu çok geniş olabilir. Firmalar; ortak fiyat politikası uygulamak, üretim miktarını sınırlamak, pazarı paylaşmak vs. konular üzerinde anlaşabilirler. Kartel ile tröst arasında şu fark bulunmaktadır: Kartel, iki –ya da ikiden fazla firmanın- idari ve mali yönden bütünleşmeye gitmeden pazarı ele geçirmek ve karlarını maksimize etmek için çeşitli konularda anlaşmaları demektir. Tröstte ise kartelden farklı olarak iki ayrı firma tek çatı altında birleşmeye gitmektedir.

 

Hastalığın ortaya çıktığı alanlar

 

Kartelleşme, yasal olan iktisadi faaliyetleri yürüten firmalar arasında olabileceği gibi yasal olmayan faaliyetleri (örneğin, uyuşturucu ticareti) yürüten firmalar arasında da gerçekleşebilir.

 

Hastalığın nedenleri

 

Özel firmaların sahip oldukları gücü daha fazla artırmak istemeleri,

Firmaların pazarı ele geçirerek karlarını maksimum düzeye çıkarmak arzusunda olmaları, vs.

 

Hastalığın tedavisi

 

Anti-kartel yasalar ve politikalar uygulanmalıdır. Anti kartel yasalar ile piyasada fonksiyonel rekabeti sınırlayan her türlü sözleşme ve anlaşmalar yasaklanmalı ve geçersiz sayılmalıdır.

Piyasada rekabet kurallarını bozan girişimler ağır bir şekilde cezalandırılmalıdır.

Haksız fiyatlama (predatory pricing) engellenmelidir.

© C.C.Aktan. 2001.