Globalleşen dünyada en
önemli ekonomik aktörlerden biri haline gelen çokuluslu şirketler
birden fazla ülkede kazanç sağlayıcı iktisadi faaliyetlerde bulunan
ve uluslararası üretimde bulunan firmalardır.
Günümüzde, dünyanın
farklı bölgelerinde yaklaşık 61 bin çokuluslu şirket ve bunlara ait
900 bin yabancı bağlı şirket faaliyet göstermektedir. Çokuluslu
şirketlerin ne kadar devasa bir güce sahip olduğunu anlamak için
global ticaret, yatırım, üretim ve katma değerden aldıkları paya
bakmak yeterli olacaktır. Son yılların istatistiki verileri
çerçevesinde çokuluslu şirketlerin, global dolaysız yabancı yatırım
stoku (yaklaşık 10 trilyon Dolar) içindeki payı yüzde 85
dolayındadır. Çokuluslu şirketlerin toplam satışları yaklaşık 20
trilyon Dolar ve bu şirketlerce üretilen toplam katma değer yaklaşık
4 trilyon Dolardır. Yabancı bağlı şirketlerin yaklaşık 60 milyon
kişiyi istihdam ettiği tahmin edilmektedir.
Microsoft, Toyota,
Intel, Coca-Cola, Sony, IBM, General Electric, Nike, Citigroup gibi
dünyanın en büyük çokuluslu şirktelerinin her birinin toplam satış
gelirleri ve yarattığı katma değerler pek çok ülkenin milli
gelirinden çok daha fazladır…