İŞ AHLAKINA UYGUN OLMAYAN DAVRANIŞLAR

Prof.Dr.C.C.Aktan

 

 

İş ahlakı konusunu daha iyi anlamak için iş ahlakına uygun olmayan davranış ve eylemler konusunda daha fazla örnekler vermemizde yarar vardır. İş ahlakına uygun olmayan davranışları başlıca şu yönlerden sınıflandırmamız mümkündür:

 

Firma açısından iş ahlakına uygun olmayan davranışlar:

Vergi kaçırma,

Sigortasız işçi çalıştırma,

Asgari ücretin altında işçi çalıştırma,

Tüketici haklarına saygı duyulmaması, tüketici haklarının ihlal edilmesi,

Haksız rekabet ortamı yaratmak,

Rakip firmalar hakkında negatif reklam yapmak,

Aldatıcı-yanıltıcı reklam yapmak,

Haksız fiyatlandırma yapmak,

Tekelleşme eğilimlerine yönelmek,

Şirket satın alımında hissedarların ve çalışanların haklarını gözetmemek,

Haksız ücretlendirme yapmak,

Doğaya ve çevreye karşı saygılı davranmamak,

İşçi güvenliğini önemsememek ve bu konuda gerekli önlemler almamak,

İnsan sağlığına uygun olmayan ürünler piyasaya sunmak,

Sigara kaçakçılığı yapmak,

Altın kaçakçılığı yapmak,

Düşük ayarlı altın hırsızlığı yapmak,

Döviz, Türk parası, çek ve hisse senedi sahteciliği ve dolandırıcılığı yapmak,

Tarihi eser kaçakçılığı yapmak,

Tefecilik yapmak,

Sahte fatura basmak ve kullanmak,

İşçi simsarlığı yapmak,

Sahte para, pul, abonman bileti basımı yapmak,

vs.

Lider açısından iş ahlakına uygun olmayan davranışlar:

Hediye verme,

Çalışanlara değer vermeme,

Çalışanları özel işlerinde kullanma,

Çalışanlara adil ve hakça davranmama,

Bilgi sızdırma,

Defter ve belgelerde tahrifat yapma,

“Kanun simsarları” kiralayıp lobicilik yaptırma,

Politikacı ve bürokratlara çıkar temin ederek teşvik vs. çıkar elde etme,

Vs.

Yöneticiler açısından iş ahlakına uygun olmayan davranışlar:

 

Gereksiz ve aşırı harcama yapılması,

Sahte belgelerle işletmeden fazla para çekme,

Sahte belgelerle gideri fazla gösterme,

Çıkar temini için nüfuzu olan kimselere hediye verme,

Bilgi sızdırma,

Defter ve belgelerde tahrifat yapma,

Satın alım ve hizmet ifasında çıkar temini,

Satın alımda firma kayırma,

Performans değerlendirmede adil olmama,

İşletme ile alakalı olmayan özel telefon görüşmeleri yapmak,

Özel masraflarını şirkete yüklemek,

Vs.

 

İşçi açısından iş ahlakına uygun olmayan davranışlar:

İşletmenin araç, gereç ve malzemelerini özel olarak kullanma,

İşin yapılmasını gereksiz yere uzatma,

Gizli bilgileri sızdırma,

Defter ve belgelerde tahrifat yapma,

Çalışma saatleri içinde özel işler yapma,

Belgelerde sahtekarlık,

İzin suistimali,

Görevi ihmal,

Müşteriye kötü davranma,

İşe geç gelme,

İşten erken ayrılma,

Hatayı gizleme,

Patrona hediye verme,

Vs.