SEVGİYE İHANET ve KORKUYA İTAAT...
“Kolay bulunan bir sevgi mi, yoksa insanı yücelten bir acı mı daha önemli ?”
Dostoyevski
“Korkulmak sevilmekten iyidir. Sevgiyi ayakta tutan şey, şükran hissidir. Ancak insanlar fazlasıyla bencil olduklarından, kendi işlerine geldiği noktada bu şükran hissini bir kenara bırakıp çekip gidebilirler. Oysa korkuyu ayakta tutan, cezalandırılma olasılığıdır ki bu olasılık her zaman daha etkilidir.”
Niccolo Machiavelli
İnsan doğası..
İnsan tabiatı...
Huylar, mizaçlar ve karakterler...
İnsan, sevgiden daha çok korkuya sadakat gösterir!
Sevgi ile elde edilen iyilikler çabuk unutulur, hatta inkar edilir, nankörlük edilir, vefasızlık yapılır...
Sevgiye ve iyiliklere ihanet edilir...
Ama korkunun olduğu yerde ihanet bir yerde saklı olsa da cezalandırılma riski karşılığında itaat ve sadakat kök salar... Sonra bir bakarsınız ki, korkuya dayalı bir bağlılık alışkanlık halini almıştır...
“İnsanIarı harekete geçirmek için iki manivela vardır. Menfaat ve korku.”
Napolyon Bonapart
***
Otuz yılı aşan bir zamandır üniversitede görev yapıyorum... Asistanlar, doktora ve yüksek lisans öğrencileri ile gözlemlerim yukarıdaki açıklamalarıma bire bir uyuyor...
Despot bir yönetici oldu mu nasıl da itaat ediyorlar!
Ders aşamasında ders aldıkları hocalarına, tez aşamasında ise tez danışmanlarına nasıl da yüksek bir hürmet gösteriyorlar!
Minnet, itaat, sadakat...
Menfaatlerinin olduğu aşamalarda bunlar mevcut!...
Cezalandırılma korkusu ( dersi geçememe, hazırlanacak tezin kabul edilmemesi ve saire) var ise saygı var, hürmet var, itaat var, dalkavukluk var!
Dereyi geçinceye kadar!
Menfaat bitince muhabbet de bitiyor!
Herkes için genel bir doğru olmayabilir bu tespitlerim!
Ama gördüğüm ve gözlemlediğim insan karakteri bu!...
***
Yıllardır motivasyon teorileri üzerine çalışıyorum... Okumalar yapıyorum... Yazılar yazıyorum...
1.Menfaat olmazsa insanları çalıştırmak kolay değil.
2.Korku olmazsa insanlara iş yaptırmak kolay değil.
3.Cezalandırmaya yönelik açık kurallar var olmadıkça insanları çalıştırmak kolay değil...
Motivasyon teorileri içerisinde ilgi, sevgi, takdir gibi pozitif faktörlerin de çalışma üzerine olumlu etkilerde bulunacağı anlatılır.. Pekala doğrudur...
Fakat benim kişisel olarak gördüğüm ve gözlemlediğim şudur:
Sevgiye ihanet, korkuya itaat!...
Machiavelli'nin sözünü bir daha satır satır okuyun!